Badania laboratoryjne to ważny element oceny zmian prowokowanych przez trening. Jednak laboratoryjna ocena wydolności jest wykonywana w dużych odstępach czasu. Pomiędzy kolejnymi badaniami mogą zachodzić zmiany w wydolności, które mogą rzutować na przebieg procesu treningowego. Mogą to być np. zmiany mocy progów metabolicznych lub zmiany funkcjonalnej mocy progowej. Dlatego warto prowadzić też inne, poza laboratoryjnymi, obserwacje zmian wydolności. Takie obserwacje umożliwia trening, który jest systematycznie powtarzany.
Obserwacje mocy i częstości skurczów serca
Jeśli podczas treningu obserwujesz, że częstość skurczów serca obniża się przy takiej samej mocy, jak w poprzednich treningach, będzie to świadectwem zwiększania się Twojej wydolności. Jeśli obserwujesz taką zmianę, możesz na jej podstawie zwiększyć obciążenie Twojego treningu.
Obserwacje tempa restytucji
Proponuję, abyś w swoich treningach zaczął(zaczęła) oceniać tempo restytucji. W tym celu wystarczy, że raz, w czasie treningu, zatrzymasz się na minutę i usiądziesz np. na ramie roweru. Zmierz wówczas, jak bardzo obniży się u Ciebie częstość skurczów serca. Dobrym czasem na ocenę tempa restytucji jest zakończenie rozgrzewki. Jeśli zaobserwujesz, że w kolejnych treningach restytucja częstości skurczów serca jest szybsza, będzie to świadczyło o rozwoju Twojej wydolności.
Obserwacje subiektywnej ciężkości wysiłku
W większości przypadków zmniejszająca się wysiłkowa częstość skurczów serca oraz szybsza restytucja częstości skurczów serca świadczą o poprawie wydolności. Zdarza się jednak, że wyżej opisane zmiany częstości skurczów serca towarzyszą przetrenowaniu typu Addisona. Dlatego ważne, abyś poza pomiarami tętna stosował też ocenę ciężkości wysiłku. Jeśli obserwujesz korzystne zmiany częstości skurczów serca oraz wysiłek odczuwasz jako lżejszy, to bez wątpienia poprawiła się Twoja wydolność. Jeśli jednak wyżej opisanym zmianom częstości skurczów serca towarzyszy odczucie większej ciężkości wysiłku, wówczas może być to objaw narastającego zmęczenia.
Podsumowując: staraj się jak najczęściej oceniać zmiany wysiłkowej częstości skurczów serca oraz restytucję częstości skurczów serca. Pozwolą Ci one na częstą ocenę Twojej wydolności. Na podstawie tych zmian możesz też korygować obciążenia treningowe. Pamiętaj jednak, że dla właściwej interpretacji gromadzonych danych wskazana jest też subiektywna ocena ciężkości wysiłku.